“`html

Suriye’de Heyet Tahrir eş-Şam’dan Büyük Bir Saldırı

Suriye’nin kuzeybatısında, silahlı muhalif gruplar 27 Kasım Çarşamba günü, rejime karşı tarihlerinin en kapsamlı saldırısını gerçekleştirdi.

Önemli şehirler olan Halep ve Hama’nın ardından, başkent Şam’ı da hedef alan bu operasyonun liderliğini, Suriye savaşında uzun bir geçmişe sahip olan Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) adlı İslamcı militan grup üstleniyor.

HTŞ, 2011 yılında El Kaide’ye bağlılık gösteren Nusra Cephesi adı altında kuruldu. Bu grubun kurucuları arasında, IŞİD’in eski lideri Ebu Bekir el-Bağdadi de yer almıştır.

Beşar Esad’a karşı mücadele eden gruplar arasında öne çıkan HTŞ, daha önce Özgür Suriye Ordusu ile yaşadığı fikir ayrılıkları nedeniyle cihatçı ideolojisi hakkında eleştiriler alıyordu.

2016 yılında grubun lideri Ebu Muhammed Colani, El Kaide ile ilişkisini keserek Nusra Cephesi’ni feshetti ve sonrasında birkaç benzer gruplarla bir araya gelerek Heyet Tahrir eş-Şam’ı kurdu.

Ebu Muhammed Colani

HTŞ Lideri Ebu Muhammed Colani Kimdir?

Suriye’de doğduğu bilinen Ebu Muhammed Colani, 2017 yılından itibaren HTŞ’nin liderliğini üstlenmiştir. Son yıllarda İdlib vilayetinde çeşitli altyapı projeleri ve yerel etkinliklere katılarak, “uluslararası terörizmle” ilişkilerini koparmaya çalıştığına dair yorumlar yapılmaktadır.

Ancak, ABD’nin Colani’nin yakalanması için koyduğu 10 milyon dolarlık ödül hâlâ geçerliliğini koruyor. Colani’nin doğum yılı hakkında kesin bir bilgi yok; BM raporlarına göre 1975 ile 1979 yılları arasında doğmuş olabileceği düşünülüyor.

HTŞ’nin silahlı grupları 27 Kasım’da başlattığı saldırıda, Colani’nin merkezi bir rolü olduğu, grup hesaplarından paylaşılan fotoğraflarla doğrulandı. Telegram’daki “Genel Komuta Merkezi – Suriye” hesabında, Colani’nin diğer komutanlarla irtibat kurarak, askeri operasyonların gelişimini denetlediği görüntüler yer aldı.

BBC İzleme Servisi’ne göre, Ahrar’uş Şam lideri Ahmed Dalati de bu operasyonda önemli bir konumda bulunuyor.

Suriye’deki Kontrol Kimlerin Elinde?

Suriye’deki çatışmalar son dört yılda büyük ölçüde duraklama aşamasına girmiş gibi görünüyordu. Beşar Esad yönetimi, büyük şehirlerde belirgin bir kontrol sağlarken, ülkenin diğer bölgelerinde ise Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Kürtlerin kontrolündeki alanlarda savaş devam ediyor.

Esad yönetimine karşı 2011’de başlayan iç savaşın güneyde sürdüğü ihtilaflar ise nispeten azalmakla birlikte devam ediyor. IŞİD, ülkenin çöl bölgelerinde hâlâ bir tehdit oluşturmaktadır.

İdlib vilayeti, çatışmanın en yoğun olduğu alanlardan biri olmayı sürdürmekte olup, HTŞ’nin buradaki hâkimiyeti dikkat çekiyor.

Halep ve İdlib’in Stratejik Önemi

Hükümet güçlerinin kontrolü yeniden sağlama çabalarına rağmen, İdlib, birkaç yıl çatışma alanı olarak kalmıştır. 2020’de Esad’ın Rusya’nın desteğiyle yürütülen ateşkes anlaşması, bu bölgedeki durumu belirgin ölçüde etkilemiştir.

Halep’te dört milyondan fazla insan yaşamaktadır; çoğu, Esad güçlerinin kontrol altına aldığı alanlardan göç edenlerdir. Halep, Suriye savaşının en kanlı ve yıkıcı muharebelerine sahne olmuştur.

Rusya’nın hava desteği, İran’ın askeri yardımları ve özellikle Hizbullah’ın rolü, Esad’ın zaferinin arkasındaki önemli unsurlar arasında yer almıştır.

Son dönemde Hizbullah’ın İsrail karşısında yaşadığı zorluklar ve mücadelesi, İdlib’deki operasyon kararlarını tetikleyen faktörlerden biri olarak değerlendiriliyor.

HTŞ, El Kaide’den uzaklaştıktan sonra Suriye’de bir İslami yönetim kurulmasına yönelik çabalarına odaklandı. Ancak, Esad yönetimine karşı büyük ölçekte bir meydan okuma içinde olup olmadığı henüz belirsizliğini koruyor.

“`