Kemik Erimesi – Belirtiler ve Risk Faktörleri
Kemiklerimiz dinamik yapılar olup sürekli olarak yenilenme sürecindedir. Genç yaşlarda kemik yapımı, yıkımından fazla iken yaş ilerledikçe bu durum değişir ve osteoporoz riski ortaya çıkar.
Osteoporoz, kemiklerin iç yapısının bozulması ve süngerimsi hale gelmesi sonucu meydana gelir. Bu durum, en ufak bir travmada bile kırıklara neden olabilir.
Osteoporoz genellikle belirti vermez ve çoğu zaman kırık oluşmasıyla fark edilir. Özellikle kalça, omurga ve bilek kırıkları sık görülen komplikasyonlardır.
Kadınlarda Menopoz Sonrası Artan Risk
Kadınlarda, özellikle menopoz sonrasında kemik kaybı hızlanır çünkü östrojen hormonunun azalması kemik sağlığını olumsuz etkiler.
Erkeklerde ise yaşla birlikte testosteron seviyesindeki azalma kemik kaybına sebep olabilir. Bu nedenle her iki cinsiyette de kemik erimesi riski bulunmaktadır.
Risk Faktörleri ve Tanı Yöntemleri
Aşağıdaki gruplar, osteoporoz riski taşır:
- 50 yaş üstü kadınlar
- Erken menopoz geçirenler
- Kortizon veya antidepresan gibi ilaçları uzun süre kullananlar
- Sigara ve alkol tüketenler
- Zayıf ya da hareketsiz bireyler
- D vitamini ve kalsiyumdan yetersiz beslenenler
- Ailede kalça kırığı öyküsü olanlar
Osteoporoz erkeklerde daha az görülse de risk taşır ve tanı genellikle geç konulabilir. Bu nedenle belirli bir yaştan sonra düzenli kemik taramaları önerilir.
Önlemler ve Kemik Sağlığı
Erken teşhis, doğru beslenme, düzenli egzersiz ve uygun ilaçlarla kemik sağlığı korunabilir ve hatta kemik kaybı yavaşlatılabilir. Özellikle düşmelerden korunmak önemlidir çünkü yaşlılarda en ciddi komplikasyonlar düşme sonucu oluşan kırıklardır.
Kemik erimesi genellikle yaşlılıkta ortaya çıksa da temeli genç yaşlarda atılır. Bu nedenle kemik sağlığına genç yaşlardan başlamak önemlidir.
Erken Teşhis ve Tedavi
En basit yöntem olan DEXA testi ile kemik yoğunluğu ölçülerek osteoporoz teşhisi konulabilir. Ancak bu ölçüm genellikle kırık sonrasında yapıldığı için erken teşhiste gecikmeye neden olabilir.
65 yaşından sonra her kadında ve 70 yaşından sonra her erkekte kemik taramaları önerilir ve düzenli takip önemlidir.
Yarın İçin Beklenen İçerikler
- DEXA testi nedir, nasıl yapılır?
- T skoru ve Z skoru ne anlama gelir?
- Kalsiyum, PTH, kemik markır’ları neyi gösterir?
- Röntgenle osteoporoz teşhisi yapılabilir mi?
- Normal kemik ölçümü riskli olabilir mi?
